Προφορικές ιστορίες

Τριάντα συνεντεύξεις με επιζώντες του Ολοκαυτώματος δεύτερης γενιάς έχουν πραγματοποιηθεί από το Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδος, την Jugend- & Kulturprojekt eV, την Terraforming και το Εβραϊκό Μουσείο της Γαλικίας. Εδώ έχουμε αναρτήσει έντεκα αποσπάσματα των οπτικοακουστικών συνεντεύξεων με στόχο να μοιραστούμε ακριβείς πληροφορίες για τη μετάδοση του τραύματος από γενιά σε γενιά, τον αντισημιτικό λόγο μετά το Ολοκαύτωμα και τον ευτελισμό του Ολοκαυτώματος στην Ελλάδα, τη Γερμανία, τη Σερβία και την Πολωνία.

Olga Andrasi

Η Olga Andraši γεννήθηκε το 1951 στο Νόβι Σαντ. Εργάστηκε ως δασκάλα και επιμελήτρια εκδόσεων. Σήμερα είναι συνταξιούχος και ενεργό μέλος της εβραϊκής κοινότητας στο Νόβι Σαντ. Ο πατέρας της Όλγας Μίρκο Πόλακ επέζησε από τη Σφαγή του Νόβι Σαντ. Αργότερα, εκτοπίστηκε και φυλακίστηκε σε διάφορα στρατόπεδα συγκέντρωσης στη σημερινή Ουγγαρία, την Τσεχική Δημοκρατία και την Αυστρία.

Αφηγητής: Olga Andraši
Ιστορικός Σύμβουλος: Miško Stanišić
Διάρκεια: 00:48:27
Ημερομηνία: 25/7/2021
Τόπος: Νόβι Σαντ
Οπερατέρ: Viktor Čobanović

Mirko Stefanovic

Ο Μίρκο Στεφάνοβιτς γεννήθηκε το 1952 στο Νόβι Σαντ. Αποφοίτησε το 1974 από τη Νομική του Πανεπιστημίου του Νόβι Σαντ. Έκανε μια πλούσια διπλωματική καριέρα. Μεταξύ άλλων θέσεων, εργάστηκε και ως επιτετραμμένος στη γιουγκοσλαβική πρεσβεία στο Ισραήλ. Η μητέρα του Mirko, Suzana Erdesh, εκτοπίστηκε στο Άουσβιτς και επέζησε. Ο Μίρκο είναι ηγετικό στέλεχος της εβραϊκής κοινότητας στο Νόβι Σαντ.

Αφηγητής: Mirko Stefanović
Ιστορικός Σύμβουλος: Miško Stanišić
Διάρκεια: 00:35:06
Ημερομηνία: 25/7/2021
Τόπος: Νόβι Σαντ
Οπερατέρ: Viktor Čobanović

Rena Rach

Η Rena Rach γεννήθηκε το 1942 στο γκέτο της Κρακοβίας. Οι γονείς της, Aszer και Leonora, προέρχονταν από εβραϊκές οικογένειες. Ο Aszer ήταν πολύ θρησκευόμενος, η Λεονόρα ήταν μια κοσμική Εβραία. Κατά τη διάρκεια του πολέμου, η Λεονόρα έδωσε τη Ρένα στη φροντίδα μιας πολωνικής οικογένειας. Η ίδια κέρδισε χρήματα για τη συντήρησή της. Μια φορά το μήνα, έπαιρνε τα χρήματα στο διαμέρισμά τους και έπαιρνε την κόρη της βόλτες στο πάρκο Planty στην Κρακοβία.

Η Ρένα είναι κοσμική Εβραία. Για 20 χρόνια εργάστηκε στην Εφορία, μετά, μέχρι τη συνταξιοδότησή της, σε δημοτική επιχείρηση. Είναι ενεργό μέλος του Jewish Community Center (Πνευματικό Κέντρο) και της Εβραϊκής Κοινότητας της Κρακοβίας. Εδώ και αρκετά χρόνια, συναντά ομάδες στο Εβραϊκό Μουσείο της Γαλικίας και διηγείται την ιστορία της στον καιρό του πολέμου.

Αφηγητής: Rena Rach
Ιστορικός Σύμβουλος: Bartosz Duszyński
Διάρκεια: 00:48:27
Ημερομηνία: 23/09/2021
Τόπος: Κρακοβία
Οπερατέρ: Piotr Banasik

Marek Handwerker

Ο Marek Handwerker γεννήθηκε το 1952 στην Κρακοβία. Είναι γιος ενός επιζώντα του Ολοκαυτώματος, του Juliusz, Εβραίος, και της Aleksandra, καθολικής. Ο Juliusz επέζησε του πολέμου χάρη σε έναν αξιωματικό του σοβιετικού στρατού. Ο Marek είναι ένας κοσμικός Εβραίος. Για πολλά χρόνια συμμετείχε σε ράλι αυτοκινήτων - η περιπέτειά του ξεκίνησε στο Auto Moto Club του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου της Κρακοβίας. Ήταν επίσης μέλος της ομάδας ράλι του Janusz Kulig. Είναι πολύ ενεργό μέλος της Εβραϊκής Κοινότητας της Κρακοβίας και υποστηρίζει πολλές εκδηλώσεις μνήμης.

Αφηγητής: Marek Handwerker
Ιστορικός Σύμβουλος: Bartosz Duszyński
Διάρκεια: 00:16:45
Ημερομηνία: 28/09/2021
Τόπος: Κρακοβία
Οπερατέρ: Piotr Banasik

Herbert Lappe

Ο Herbert Lappe γεννήθηκε το 1946, γιος Εβραίων μεταναστών, η οικογένειά του μετακόμισε στη Δρέσδη (ΛΔΓ) το 1949. Παράλληλα με την καριέρα του στον τομέα της πληροφορικής, υπήρξε για πολλά χρόνια μέλος του διοικητικού συμβουλίου της τοπικής εβραϊκής κοινότητας και της Εταιρείας Χριστιανο-Εβραϊκής Συνεργασίας στη Δρέσδη. Ο ρόλος του υπήρξε πολύ κρίσιμος στην κατασκευή της Νέας Συναγωγής στη Δρέσδη (2001). Ο Herbert δίνει διαλέξεις για την εβραϊκή ιστορία σε σχολεία, ιδρύματα νεολαίας, χριστιανικές κοινότητες και άλλα μέρη στη Γερμανία, το Ισραήλ και τις ΗΠΑ. Στο πλαίσιο της ομιλίας για τη μεταπολεμική εβραϊκή κοινότητα στη Δρέσδη, ο Herbert Lappe αναφέρεται στη δίκη Slánský, μια σοβιετική στημένη δίκη του 1952 στην Τσεχοσλοβακία. Αυτή η δίκη ήταν μέρος μιας σειράς τέτοιων δικών στο σοβιετικό μπλοκ εκείνη την εποχή, και είχε μια αντισημιτική διάσταση που τρόμαξε πολλούς Εβραίους στη ΛΔΓ. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα πολλοί να φύγουν από την ανατολική Γερμανία εκείνη την εποχή, κάνοντας τις πολύ μικρές κοινότητες ακόμη μικρότερες.

Αφηγητής: Δρ. Herbert Lappe
Ιστορικός Σύμβουλος: Stefan May
Διάρκεια: 00:11:18
Ημερομηνία: 13/07/2021
Τόπος: Δρέσδη, Γερμανία
Οπερατέρ: Olga Yocheva

Special Thanks to Jakoba Schönbrodt-Rühl

Marion Kahneman

Η Marion Kahnemann γεννήθηκε στο Μαγδεμβούργο (ΛΔΓ) το 1960. Σπούδασε τέχνη στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Δρέσδης (Τμήμα Γλυπτικής) και εργάζεται από το 1986 ως ανεξάρτητη καλλιτέχνης στη Δρέσδη. Έχει κάνει διάφορες εκθέσεις στη Δρέσδη, το Βερολίνο, τη Σόφια, την Αγία Πετρούπολη, τη Βασιλεία, το Όκλαντ, το Βρότσλαβ και αλλού. Είναι επίσης γνωστή για τα δημόσια έργα τέχνης της: ανάμεσά τους ένα συντριβάνι στην αυλή του "Elsa-Fenske-Heim", ένα γηροκομείο στη Δρέσδη, μια εγκατάσταση τοίχου στο "Beit haGalgalim" Herzliya, Ισραήλ, το Μνημείο για τους εκτοπισμούς των Εβραίων της Δρέσδης στον σιδηροδρομικό σταθμό «Neustädter Bahnhof» στη Δρέσδη και τρεις «Denk-Orte» στη Δρέσδη (Τόποι Αβεβαιότητας και Μνήμης). Στο πλαίσιο της συζήτησης για τη ζωή του πατέρα της που επέστρεφε συγκεκριμένα στη ΛΔΓ, η Marion Kahnemann αναφέρεται στη δίκη Slánský, μια σοβιετική στημένη δίκη του 1952 στην Τσεχοσλοβακία. Αυτή η δίκη ήταν μέρος μιας σειράς τέτοιων δικών στο σοβιετικό μπλοκ εκείνη την εποχή, και είχε μια αντισημιτική διάσταση που τρόμαξε πολλούς Εβραίους στη ΛΔΓ. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα πολλοί να φύγουν από την ανατολική Γερμανία εκείνη την εποχή, κάνοντας τις πολύ μικρές κοινότητες ακόμη μικρότερες

Στο πλαίσιο της συζήτησης για τον αντισημιτισμό σήμερα, η Kahnemann αναφέρεται στο AfD, ένα δεξιό λαϊκιστικό κόμμα στη Γερμανία που προσπάθησε να απευθυνθεί στις εβραϊκές κοινότητες με το επιχείρημα ότι ο αντισημιτισμός εισάγεται μέσω της μετανάστευσης από κατά κύριο λόγο μουσουλμανικές χώρες, αλλά αποδοκιμάστηκε από τις εβραϊκές κοινότητες. Αναφέρεται επίσης στην Ημέρα Al Quds, μια διεθνή εκστρατεία που ξεκίνησε η Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν κατά του Ισραήλ, η οποία είναι ο τόπος αντισημιτικής προπαγάνδας και στη Γερμανία εδώ και 3 δεκαετίες.

Αφηγητής: Marion Kahnemann
Ιστορικός Σύμβουλος: Stefan May
Διάρκεια: 00:11:18
Ημερομηνία: 27/07/2021
Τόπος: Δρέσδη, Γερμανία
Οπερατέρ: Olga Yocheva

Victor Eliezer

Γεννήθηκε το 1960. Είναι δημοσιογράφος, και ανταποκριτής της εφημερίδας Yedioth Achronoth στην Ελλάδα. Πτυχιούχος Διεθνών Σχέσεων και Πολιτικών Επιστημών του Εβραϊκού Πανεπιστημίου της Ιερουσαλήμ. Αναλυτής της Αραβο-ισραηλινής σύγκρουσης και του παγκόσμιου αντισημιτισμού. Αρχισυντάκτης του τριμηνιαίου περιοδικού «Αλεφ» της Ισραηλιτικής Κοινότητας Αθηνών. Γενικός Γραμματέας του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδος.

Αφηγητής: Βίκτωρ Ελιέζερ
Ιστορικός Σύμβουλος: Δρ. Ελένη Κούκη
Διάρκεια: 11 λεπτά
Ημερομηνία: 9/7/2021 (Μέρος A), 2/9/2021 (Μέρος B’)
Τόπος: Αθήνα
Οπερατέρ: Δημήτρης Πολυδωρόπουλος

Nelly Nadjary

Η Νέλλη Νατζαρή γεννήθηκε το 1957 στις ΗΠΑ, κόρη του Μαρσέλ Νατζαρή που ήταν Sonderkommando στο Άουσβιτς-Μπιρκενάου. Το χειρόγραφό του, εν είδει διαθήκης γραμμένη στα ελληνικά, βρέθηκε μετά το θάνατό του το 1971 θαμμένη έξω από το κρεματόριο του Μπιρκενάου στις αρχές της δεκαετίας του 1980. Εργάζεται για την Ισραηλινή πρεσβεία στην Ελλάδα.

Αφηγητής: Νέλλυ Νατζαρή
Ιστορικός Σύμβουλος: Δρ. Ελένη Κούκη
Διάρκεια: 9 λεπτά
Ημερομηνία: 3/7/2021
Τόπος: Αθήνα
Οπερατέρ: Δημήτρης Πολυδωρόπουλος

Nathan Giechaskiel

Γεννήθηκε το 1950 στη Λάρισα. Μεγάλωσε όμως στη Θεσσαλονίκη, όπου ζει ακόμη. Γιος επιζήσαντα του Άουσβιτς, που έχασε τη γυναίκα του και τα τρία του παιδιά. Τώρα είναι συνταξιούχος.

Αφηγητής: Ναθάν Γιεχασκιέλ
Ιστορικός Σύμβουλος: Δρ. Ελένη Κούκη
Διάρκεια: 7 λεπτά
Ημερομηνία: 27/9/2021
Τόπος: Αθήνα
Οπερατέρ: Δημήτρης Πολυδωρόπουλος

Joya Eliakim

Γεννήθηκε το 1966 και ζει στην Χαλκίδα. Παιδί επιζησάντων. Είχε κατάστημα λευκών ειδών.

Αφηγητής: Τζόγια Ελιακείμ
Ιστορικός Σύμβουλος: Δρ. Ελένη Κούκη
Διάρκεια: 9 λεπτά
Ημερομηνία: 28/7/2021
Τόπος: Αθήνα
Οπερατέρ: Δημήτρης Πολυδωρόπουλος

Moissis Elissaf

Γεννήθηκε το 1954 στα Ιωάννινα. Οι γονείς του ήταν επιζώντες του Ολοκαυτώματος, οι οποίοι κατάφεραν να ξεφύγουν από τη συγκέντρωση κατά την οποία οι περισσότεροι Εβραίοι των Ιωαννίνων εκτοπίστηκαν στο Άουσβιτς. Σπούδασε ιατρική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και ειδικεύτηκε στην παθολογία. Είναι καθηγητής παθολογίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Επίσης, είναι πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Ιωαννίνων και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδος. Στις δημοτικές εκλογές του 2019 ήταν υποψήφιος δήμαρχος Ιωαννίνων με τον συνδυασμό «Γιάννενα - Νέα Εποχή». Στον δεύτερο γύρο επικράτησε έναντι του συνυποψηφίου και προκατόχου του, Θωμά Μπέγκα, με 50,33%. Είναι ο πρώτος δήμαρχος εβραϊκού θρησκεύματος που εκλέγεται στην Ελλάδα.

Αφηγητής: Μωυσής Ελισάφ
Ιστορικός Σύμβουλος: Δρ. Ελένη Κούκη
Διάρκεια: 9 λεπτά
Ημερομηνία: 10/10/2021
Τόπος: Αθήνα
Οπερατέρ: Δημήτρης Πολυδωρόπουλος

cc© 2022. This work is licensed under a CC NC SA 4.0 license.