«Ο Χίτλερ και οι Ναζί δεν είναι παρά μια κουτσουλιά μπροστά στα χίλια χρόνια επιτυχημένης γερμανικής ιστορίας» (Alexander Gauland, Βουλευτής του ακροδεξιού γερμανικού κόμματος AFD)

«Αυτό που χρειαζόμαστε είναι μια στροφή 180 μοιρών στην πολιτική της μνήμης» (Björn Höcke, πολιτικός του AFD)

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Λαϊκιστές και εξτρεμιστές της δεξιάς πλευράς του πολιτικού φάσματος προσπαθούν να προσελκύσουν την προσοχή του κοινού στο πεδίο της ιστορικής πολιτικής, σπάζοντας ταμπού και κάνοντας προκλητικές δηλώσεις. Αυτή η παραβίαση των ταμπού σκηνοθετείται προσεγμένα, με στόχο να θέσει θέματα τα οποία μετά θα μπορέσουν να συζητηθούν υπό ένα νέο πλαίσιο, με μετασχηματισμένη προοπτική.

Ο χαρακτηρισμός του μνημείου του Ολοκαυτώματος στο Βερολίνο ως «μνημείο ντροπής» και του Ναζιστικού καθεστώτος ως μια μικρή κουτσουλιά μέσα σε χίλια χρόνια γερμανικής ιστορίας, αποτελούν σοφά υπολογισμένες κινήσεις. Με τέτοια μικρά γλωσσικά βήματα, οι δεξιοί εξτρεμιστές και λαϊκιστές επιδιώκουν βαθμιαία να κάνουν τις θέσεις τους γνωστές και οικείες στο κοινό, έτσι ώστε να διευρύνουν σταδιακά τα όρια του τι είναι αποδεκτό και να δημιουργήσουν γενικευμένη αποδοχή των απόψεών τους. Τα αποτελέσματα αυτής της πρακτικής ήδη έχουν ορατά αποτελέσματα σε μνημεία και μουσεία. Οι υπάλληλοι αυτών των χώρων έχουν ήδη παρατηρήσει πως σε ομάδες επισκεπτών και μαθητών αντισημιτικές, ρατσιστικές και άλλες δεξιές απόψεις εκφράζονται πολύ συχνότερα και μάλιστα με φυσικότητα και αυτοπεποίθηση. Το ίδιο παρατηρείται και στα μαθήματα πολιτικής και κοινωνικής αγωγής.

Οι δεξιοί λαϊκιστές μιλούν για μια «κουλτούρα γερμανικής ενοχής» και «μια στροφή 180 μοιρών στον τρόπο που εξετάζουμε την πολιτική ιστορία». Οι δεξιοί εξτρεμιστές προκαλούν κατά τη διάρκεια αναμνηστικών εκδηλώσεων και μέλη των τοπικών κοινοβουλίων διακόπτουν τελετές μνήμης. Αυτή τη στιγμή είναι σε εξέλιξη ένα πραγματικό κύμα επιθέσεων ενάντια στον τρόπο που βλέπουμε τη μνήμη και την ιστορία στη Γερμανία. Η βάση του είναι μια ισχυρή επιθυμία του κοινωνικού συνόλου για να τεθεί ένα νοητό όριο, ένα «Schlussstrich», επιθυμία που αποδεικνύεται σε πολλές μελέτες. Για παράδειγμα, περίπου το 50% των ερωτηθέντων συμφωνούν με τις προτάσεις: «Με ενοχλεί που ακόμη και σήμερα κατηγορούν τους Γερμανούς για εγκλήματα κατά των Εβραίων» και «Έχω βαρεθεί ν’ ακούω για τα γερμανικά εγκλήματα ενάντια στους Εβραίους ξανά και ξανά». (Έρευνα του Ινστιτούτου FES [Friedrich-Ebert-Stiftung]).

Οι δεξιοί λαϊκιστές και οι απολογητές τους δεν παύουν να αμφισβητούν την εκπαιδευτική αξία της διδασκαλίας για τη Σοά και το εθνικοσοσιαλιστικό καθεστώς. Ως αποτέλεσμα, οι ιστορικο-πολιτικές τους αντιλήψεις προσπαθούν να μειώσουν τη σημασία του εθνικοσοσιαλισμού στη γερμανικη ιστορία και μνήμη.

Σε περιπτώσεις διατύπωσης απόψεων που εμπίπτουν στο ποινικό δίκαιο, όπως άρνηση του Ολοκαυτώματος, προτροπές προς εξέγερση ενάντια στην κρατική εξουσία ή χρήση αντισυνταγματικών συμβόλων, πρέπει να υποβάλλεται μήνυση.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Nur Schnee von gestern? Zum Umgang mit dem Kulturkampf von rechts in Gedenkstätten und Museen (2020) | MBR («Απλώς παλιά νέα; Πώς αντιμετωπίζουμε τον πολιτισμικό πόλεμο της δεξιάς σε μουσεία και χώρους μνήμης», εγχειρίδιο 45 σελίδων που μοιράστηκε από την οργάνωση Κινητή Μονάδα Συμβουλευτικής Ενάντια στον Εξτρεμισμό της Δεξιάς)

Antisemitische Einstellungsmuster in der Mitte der Gesellschaft  (άρθρο «Αντισημιτικές θέσεις στην καρδιά της κοινωνίας μας» που δημοσιεύτηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2020, από την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία για την Πολιτική Εκπαίδευση)

ΟΠΤΙΚΑ ΜΕΣΑ

“Vogelschiss in der Geschichte” – wie Gauland seine Äußerung zur NS-Zeit verteidigt * (άρθρο «Μια κουτσουλιά στην Ιστορία» - πώς ο Gauland υπερασπίζεται τη θέση του για τη Ναζιστική εποχή» που δημοσιεύτηκε στις 3 Ιουνίου 2018)

Höcke-Rede im Wortlaut: “Gemütszustand eines total besiegten Volkes” – Politik (άρθρο «Το πλήρες κείμενο της ομιλίας του Höcke: ‘Διανοητική κατάσταση ενός πλήρως ηττημένου λαού’»)