Το διαβόητο αντισημιτικό πλαστογράφημα με τίτλο «Τα πρωτόκολλα των Σοφών της Σιών» -ένα κείμενο που υποτίθεται πως αποκαλύπτει ένα εβραϊκό σχέδιο για παγκόσμια κυριαρχία- εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη Ρωσία το 1903. Μεταφράστηκε στα Ελληνικά το 1920, αλλά παρέμεινε «αναξιοποίητο» στα αρχεία του Ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών. Τα «Πρωτόκολλα» άρχισαν να γίνονται δημοφιλή το 1925, χάρη στη δουλειά του Δρ. Ανδρόνικου, ενός Αθηναίου ψευτο-διανοούμενου, του οποίου το κύρος ως γιατρού, μαζί με τον άκρατο εθνικισμό, φασισμό και αντικομμουνισμό του, τον έκαναν ιδανικό προπαγανδιστή των «Πρωτοκόλλων» μέσω του τύπου της εποχής. Στις αρχές του 1928, οι ημερήσιες εφημερίδες της Θεσσαλονίκης Φως και Μακεδονία δημοσίευσαν την ελληνική μετάφραση των «Πρωτοκόλλων». Στη συμπρωτεύουσα την εποχή εκείνη ζούσαν πάνω από 50 χιλιάδες από τους 70 χιλιάδες Εβραίους της χώρας. Μετά τη δημοσίευση, ο αντισημιτικός προσανατολισμός της εφημερίδας Μακεδονία έγινε πιο έντονος. Τον Ιούνιο του 1931, η εφημερίδα δημοσίευσε άρθρα με ισχυρισμούς για αντεθνική συμπεριφορά των Εβραίων της πόλης. Αυτά αποτέλεσαν την αφορμή για το πογκρόμ που εξαπέλυσαν μέλη της φασιστικής οργάνωσης «Εθνική Ένωσις Ελλάς» (ΕΕΕ) εναντίον των φτωχών Εβραίων της συνοικίας Κάμπελ.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Η απροκάλυπτη αντισημιτική προπαγάνδα του Δρ. Ανδρόνικου εξυπηρετούσε την αντικομμουνιστική και αντιμπολσεβικική μανία της Ελλάδας του μεσοπολέμου. Τα επιχειρήματά του, στα σημεία που αναφέρεται στα «Πρωτόκολλα», υποστήριζαν πως οι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης ήταν κομμουνιστές. Το αποτέλεσμα ήταν πως 20 Εβραίες που είχαν συμμετάσχει σε κομμουνιστικές ενέργειες στα Τρίκαλα τον Φεβρουάριο του 1925, έγιναν στόχος διώξεων. Η διάδοση αποσπασμάτων των «Πρωτοκόλλων» από τον Ανδρόνικο οδήγησε σε ένταση του αντισημιτικού κλίματος στη μεσοπολεμική περίοδο. Το κλίμα αυτό υποδαυλίστηκε από τον οικονομικό ανταγωνισμό μεταξύ Εβραίων και μη Εβραίων στη Θεσσαλονίκη και καλλιεργήθηκε από τους Έλληνες αξιωματούχους της πόλης και μερίδα του ελληνικού Τύπου. Όταν η εφημερίδα Μακεδονία είχε ανακοινώσει την επικείμενη έκδοση των «Πρωτοκόλλων», τον Φεβρουάριο του 1928, η γαλλόφωνη εβραϊκή εφημερίδα της Θεσσαλονίκης, Le Progrés, διαμαρτυρήθηκε έντονα, αν και χωρίς αποτέλεσμα. Τρία χρόνια αργότερα, μετά το πογκρόμ της συνοικίας Κάμπελ από την ΕΕΕ, οι Εβραίοι της πόλης επέλεγαν τη φυγή στην Παλαιστίνη, η οποία, σύμφωνα με το Σιωνιστικό όραμα, αποτελούσε για εκείνους το μόνο ασφαλές λιμάνι.

Η διάδοση των «Πρωτοκόλλων» στην Ελλάδα συνεχίστηκε, κυρίως μέσω των εκδόσεων διάφορων μικρών εκδοτικών οίκων, με τελευταία έκδοση το 2012. Σύμφωνα με τον Δημήτρη Ψαρρά, ο οποίος στο βιβλίο του αποκαλεί τα «Πρωτόκολλα» ως «μπεστ-σέλερ του μίσους», το βιβλίο αυτό «όχι μόνο σημαδεύει την άνθηση και τις καμπές του αντισημιτικού ρεύματος στην Ελλάδα, αλλά λειτουργεί σήμερα ως σημείο σύγκλισης διαφορετικών ιδεολογικών ρευμάτων και χρησιμοποιείται ως κώδικας επικοινωνίας μεταξύ τάσεων της σύγχρονης ακροδεξιάς, ομάδων του αντιιμπεριαλιστικού εθνικισμού της πατριωτικής Αριστεράς και πιστών των συνωμοτικών θεωριών που διαχέονται από το διαδίκτυο και την τηλεόραση.»

Σήμερα, το Κεντρικό Συμβούλιο των Εβραϊκών Κοινοτήτων στην Ελλάδα καταδικάζει ανοιχτά τη δημοσίευση των «Πρωτοκόλλων», ενώ οι Έλληνες διανοούμενοι προειδοποιούν για παραποιημένες εκδόσεις του αντισημιτικού κειμένου, το οποίο συνέχιζε να εκδίδεται ως και το 2012. Διάφορες φωνές, που αποκαλύπτουν την αντισημιτική διάσταση των «Πρωτοκόλλων» και τονίζουν τους κινδύνους που εκπροσωπούν, βοηθούν στη μείωση της δημοτικότητας αυτού του αντισημιτικού πλαστογραφήματος. Όπως είναι φυσικό, οι ισχυρότερες φωνές προέρχονται από θεσμικά όργανα που ασκούν την επιρροή τους με ήπια μέσα ή με τη χρήση του νόμου, όπως το Υπουργείο Παιδείας, η Εκκλησία και ο Τύπος.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Ψαρράς, Δ. (2013), To best seller του μίσους: «Tα Πρωτόκολλα των Σοφών της Σιών» στην Ελλάδα, 1920-2013. Αθήνα, εκδ. Πόλις.

https://bit.ly/3tZIb7L Περιοδικό «Χρονικά» τ. 35, αριθ. φύλλου 237, σελ. 3-14.

Όλη η αλήθεια για τα Πρωτόκολλα των Σοφών της Σιών (Άρθρο του Άρη Δημοκίδη που δημοσιεύτηκε στις 5 Ιανουαρίου 2017, από την ιστοσελίδα Lifoland)

ΟΠΤΙΚΑ ΜΕΣΑ

https://bit.ly/3zuhtp4 «Τα Πρωτόκολλα Των Σοφών Της Σιών» (σε διαδικτυακό παλαιοβιβλιοπωλείο)

«Χρονικά Αντισημιτισμού #35» Τα Πρωτόκολλα των Σοφών της Σιών (ελληνική έκδοση) | άρθρο που δημοσιεύτηκε στις 25 Νοεμβρίου 2018, στην ιστοσελίδα του περιοδικού Shades)

https://bit.ly/2VYDKNZ Φωτογραφία Εβραίων που εκκενώνουν τη συνοικία Κάμπελ μετά το Πογκρόμ της 29ης Ιουνίου 1931. Photo credit: United States Holocaust Memorial Museum, courtesy of National Archives and Records Administration, College Park