«ANTI-NATOΪΚΟΣ ΑΝΤΙΣΗΜΙΤΙΣΜΟΣ»: ΑΝΤΙΕΒΡΑΪΚΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΟΥΣ ΝΑΤΟΪΚΟΥΣ ΒΟΜΒΑΡΔΙΣΜΟΥΣ ΤΟ 1999 ΣΤΗ ΣΕΡΒΙΑ
Αμέσως μετά τους Νατοϊκούς βομβαρδισμούς της Σερβίας το 1999, εμφανίστηκαν διάφορα αντισημιτικά αφηγήματα στη χώρα, τα οποία επανεμφανίζονται κατά καιρούς, συνήθως στους κύκλους των ακραίων εθνικιστών και αντιαμερικανών. Αν και είναι κατεξοχήν αντιαμερικανικά, κάποιες από τις πτυχές τους περιέχουν παραδοσιακά, τυπικά και γνωστά αντισημιτικά στερεότυπα και μυθεύματα. Με βάση τον μύθο ότι «οι Εβραίοι ελέγχουν την αμερικανική εξωτερική πολιτική» αυτά τα αφηγήματα αφήνουν να εννοηθεί πως οι Εβραίοι ήταν αναμεμειγμένοι στη διαδικασία λήψης αποφάσεων ή ότι οι Εβραίοι ήταν οι αποκλειστικοί υπεύθυνοι για το βομβαρδισμό της Σερβίας από το ΝΑΤΟ. Αυτά τα αντισημιτικά αφηγήματα μπορούν να διευρυνθούν, υπονοώντας ευθύνη και υπαιτιότητα όλων των Εβραίων, συλλογικά, για τον υποτιθέμενο ρόλο τους στους Νατοϊκούς βομβαρδισμούς της Σερβίας. Επεκτείνοντας τον συλλογισμό αυτό, τίθεται το ερώτημα ποια είναι τα πραγματικά αισθήματα των Εβραίων της Σερβίας, οι οποίοι κατηγορούνται πως δεν είναι πατριώτες, αλλά υποστηρικτές του υποτιθέμενου «παγκόσμιου εβραϊσμού», ενάντια στη χώρα και τους συμπολίτες τους.
«Ο ΤΥΧΕΡΟΣ ΕΒΡΑΙΟΣ»
Αριστερά και κέντρο: φιγούρες με το εξής πολωνέζικο τετράστιχο (μεταφρασμένο χωρίς ομοιοκαταληξία): «Για να έχει πάντα χρήματα το σπιτικό σου, χρειάζεσαι έναν Εβραίο που να τα προσέχει.» Δεξιά: φιγούρα με τη φράση: «Όταν είσαι φτωχός, πήγαινε στον Εβραίο.»
ΤΟ ΜΙΜΙΔΙΟ ΤΟΥ «ΧΑΡΟΥΜΕΝΟΥ ΕΜΠΟΡΟΥ»
Το μιμίδιο του «Χαρούμενου εμπόρου», που είναι γνωστό και ως Jew-bwa-ha-ha.gif, είναι μια υποτιμητική καρικατούρα του στερεοτυπικού Εβραίου, με αναγνωριστικά στοιχεία την κιπά, τη μακριά μύτη και τη γενειάδα. Το σατανικό χαμόγελο και το τρίψιμο των χεριών υποδηλώνουν ύπουλα σχέδια. Αναρτάται σε φόρουμ και ιστοσελίδες όπου γίνονται πολιτικές συζητήσεις, όπως το 4chan/pol, και χρησιμοποιείται για τη διάδοση αντισημιτικών ιδεών.
ΔΙΑΣΤΡΕΒΛΩΣΗ ΤΟΥ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΟΣ
Στην πρώτη γελοιογραφία, η οποία είναι αντιπροσωπευτική της τάσης που τηρεί ενίοτε ο αριστερός τύπος κατά την αναζωπύρωση της αραβο-ισραηλινής σύγκρουσης, τα συμφέροντα του Ισραήλ συχνά συγκρίνονται με τα εγκλήματα των Ναζί, ενώ οι πολίτες του Ισραήλ με τους Νεο-Ναζί. Η Λωρίδα της Γάζας απεικονίζεται ως στρατόπεδο συγκέντρωσης, περιτριγυρισμένο από αγκαθωτό συρματόπλεγμα. Εφόσον στη Λωρίδα της Γάζας κατοικούν αποκλειστικά Παλαιστίνιοι, ο κρατούμενος της γελοιογραφίας δεν μπορεί παρά να είναι Παλαιστίνιος. Ταυτόχρονα, η ριγέ στολή με τον χάρτη της λωρίδας της Γάζας κάνει απευθείας σύγκριση της κατάστασης των Παλαιστινίων με την κατάσταση των Εβραίων κατά τη διάρκεια της Σοά και τον στιγματισμό τους με το άστρο του Δαυίδ.
ΑΝΤΙΣΗΜΙΤΙΚΑ ΜΗΝΥΜΑΤΑ ΔΙΠΛΑ ΣΤΗ ΣΥΝΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΝΟΒΙ ΣΑΝΤ
Ένας από τους πιο παλιούς αντιεβραϊκούς μύθους είναι αυτός που αναφέρεται στη «δύναμη» του εβραϊσμού και την «παγκόσμια εβραϊκή συνομωσία». Στη σύγχρονη μορφή του, ο μύθος παρουσιάζει τους Εβραίους ως μια πανίσχυρη, μυστική, διεθνή ομάδα, που συχνά αναφέρεται ως «το εβραϊκό λόμπι».
ΑΠΛΗΣΤΙΑ, ΔΑΝΕΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΟΚΟΓΛΥΦΙΑ
Από τον 12ο αιώνα, ο θρησκευτικός μύθος που θέλει τους Εβραίους ως θεοκτόνους συνοδεύεται και από οικονομικά στερεότυπα. Οι Εβραίοι περιγράφονται ως πλούσιοι και αχαλίνωτοι αλλά και ως ανεξέλεγκτοι δανειστές, τοκογλύφοι και σκληροί διαπραγματευτές, ένα στερεότυπο που εμφανίζεται συχνά, ακόμη και σήμερα. Ωστόσο, οι μεσαιωνικές απαγορεύσεις που δεν επέτρεπαν στους Εβραίους να κατέχουν γη, να ασχολούνται με τη γεωργία και να συμμετέχουν σε συντεχνίες μαζί με Χριστιανούς, ουσιαστικά απέκλειαν τους Εβραίους από τα περισσότερα επαγγέλματα, περιορίζοντάς τους στους ρόλους του μικρέμπορου, πλανόδιου πωλητή και ρακοσυλλέκτη. Ο δανεισμός χρημάτων με τόκο αποτέλεσε μια σημαντική διέξοδο, ιδιαίτερα καθώς, σύμφωνα με τις επιταγές της Καθολικής εκκλησίας, ήταν μια δραστηριότητα απαγορευμένη στους Χριστιανούς.
Ο ΑΠΟΔΙΟΠΟΜΠΑΙΟΣ ΤΡΑΓΟΣ ΤΟΥ ΠΟΙΗΤΗ
Ο Βίλχελμ Μπους (Wilhelm Busch) ήταν Γερμανός σατιρικός εικονογράφος και ποιητής. Η αγγλική μετάφραση του ποιήματός του «Η ευσεβής Ελένη» (ή «Η Ελένη που δεν μπορούσε να πει όχι») περιέχει τον χαρακτήρα του Εβραίου κ. Σμοκ που αποτελεί σύνοψη του πιο συνηθισμένου στερεοτύπου του γερμανικού αντισημιτισμού: ο Φιλάργυρος Εβραίος, που είναι άπληστος και προσκυνά το χρήμα, ενώ ασχολείται με την τοκογλυφία και τις πιο παρασιτικές μορφές του χρηματιστηριακού καπιταλισμού. Στο ποίημά του, ο Μπους παρουσιάζει αυτή τη μορφή μέσα στο πλαίσιο της κοσμοθεωρίας ενός ευσεβούς θείου, που προσπαθεί να σώσει την ανηψιά του από τη διαφθορά της μεγαλούπολης.
ΤΟ ΠΟΓΚΡΟΜ ΤΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ΤΟ 1891
Το πογκρόμ που ξέσπασε στην Κέρκυρα τον Απρίλιο του 1891 αποτελεί ένα πολύ γνωστό παράδειγμα καταγγελίας για τελετουργική δολοφονία. Οι Εβραίοι της Κέρκυρας κατηγορήθηκαν ότι είχαν δολοφονήσει ένα κοριτσάκι για να χρησιμοποιήσουν το αίμα του για τελετουργικούς σκοπούς. H καταγγελία αναζωπύρωσε τα θρησκευτικά πάθη, υποδαύλισε τις διαφορές μεταξύ Εβραίων και Χριστιανών και έφερε στο φως όλα τα αντιεβραϊκά στερεότυπα που υπήρχαν, με αποτέλεσμα η κατάσταση να ξεφύγει από κάθε έλεγχο. Η εβραϊκή κοινότητα πολιορκήθηκε. Οι βιαιοπραγίες που ξέσπασαν επεκτάθηκαν και στα γειτονικά νησιά (Ζάκυνθος και Λευκάδα) ενώ η έντασή τους αναστάτωσε την κοινή γνώμη στη Μ. Βρετανία, τη Γαλλία, την Ισπανία και την Αυστρία.